Cerkiew prawosławna pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela (dawna cerkiew greckokatolicka)
Położenie
Cerkiew prawosławna w Gładyszowie znajduje się po przeciwnej stronie drogi od cerkwi greckokatolickiej, za gospodarstwami.
Gładyszów to duża wieś położona w rozległej kotlinie na południe od pasma Magury Małastowskiej, wzdłuż doliny potoku Gładyszówka.
Historia
Gładyszów założono prawdopodobnie pod koniec XVI wieku, pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1629 roku. Pierwotnie wieś zwała się Kwoczeń od popularnego w okolicy nazwiska Kwoczka. Potem przemianowano nazwę wsi od nazwiska właścicieli całej górnej doliny Ropy - Gładyszów z Szymbarku.
Cerkiew prawosławna początkowo była świątynią greckokatolicką, wzniesiono ją w 1857 roku, rozbudowano w 1914, gdyż przejęła funkcję cerkwi parafialnej po spaleniu się właściwej cerkwi. Cerkiew służyła grekokatolikom do 1947 roku, do czasu wysiedleń. Następnie znajdowała się w niej stajnia. W 1967 roku świątynię przekazano kościołowi prawosławnemu. W latach 1978 - 82 dokonano gruntownego remontu świątyni.
Architektura
Cerkiew ma w najstarszej części budowę zrębową, w nowszym przedsionku słupową. Pokryta jest gontem. Jest świątynią orientowaną, zamkniętą trójbocznie, jednonawową, salową - czyli bez wyodrębnionego prezbiterium, z kruchtą. Dach cerkwi jest jednokalenicowy, pokryty blachą, z umiejscowioną centralnie czworoboczną wieżyczką, zwieńczona kopulastym hełmem. Wnętrze świątyni nakryto stropami płaskimi.
Obok cerkwi wybudowana jest drewniana dzwonnica postawiona na planie kwadratu, z dachem namiotowym.
Wnętrze/wyposażenie
Ściany i sufit pokryte są polichromią. Na suficie przedstawienie Trójcy Świętej. Ikonostas pochodzi z początków XX wieku.
Co można zobaczyć
W okolicy Gładyszowa znajdują się dwa cmentarze wojenne. Pierwszy o nr. 55 położony jest 200 metrów od drogi prowadzącej na Magurę Małastowską, drugi o nr. 61 znajduje się na zboczu Popowych Wierchów, około 600 metrów na wschód od przysiółka Wirchne.
Na gładyszowskim cmentarzu - 400 metrów za cerkwią w stronę Banicy, znaleźć można kilkanaście zachowanych, zabytkowych nagrobków.
W górnej części wsi w przysiółku Wirchne, zachowało się kilka starych zagród łemkowskich.
